vrijdag 23 februari 2024

Een dag uit het leven van een vertaler

* Dit blog verscheen eerder op de website van het Netwerk Vertalers Italiaans 

Een eenzame zzp’er achter een computer op een zolderkamer: dat is het stereotiepe beeld van een vertaler, zeker van een literair vertaler. Maar een van de grote voordelen van mijn werk is voor mij juist het feit dat ik zzp’er ben. Dit betekent dat ik zelf mijn opdrachten kan uitkiezen en dat dus geen dag hetzelfde is.

Vertalen voor een bijscholingscursus

De afgelopen jaren houd ik me voornamelijk bezig met literaire vertalingen, maar op dit moment ben ik ‘in between books’ zoals collega Hilda dat zo mooi noemde, en dus is er even tijd voor andere dingen. Zo begon mijn dag vandaag met de eindopdracht voor een cursus die ik volg in het kader van permanente educatie. Ik ben namelijk ook beëdigd vertaler en om in het Register beëdigde tolken en vertalers te mogen blijven, moet ik elke vijf jaar 80 punten verdienen met bijscholing. Ditmaal doe ik een cursus over het vertalen van reclame- en marketingteksten. Ik heb kennisgemaakt met transcreation, een samenstelling van translation en creation, een (vertaal)techniek waarbij een tekst vrij en creatief vertaald (min of meer herschreven) wordt om die in een andere cultuur te laten passen. Een combinatie van vertalen en copywriting dus, heel interessant, maar ook een pittige uitdaging. Vanochtend buig ik me over de nogal bloemige, breedsprakige website van een aanbieder van Siciliaanse producten. Het water loopt me in de mond, maar niet per se dankzij de Italiaanse teksten.

Beëdigde vertalingen en een tripje naar de rechtbank

Vervolgens staan er twee beëdigde vertalingen op het programma: een geboortecertificaat uit het Italiaans en een vog (verklaring omtrent het gedrag) naar het Italiaans.  Dat is bijna dagelijkse kost, maar zeker voor de beëdigde vertaling van officiële documenten geldt: koppie erbij, want ik mag geen fouten maken. Een minimale spelfout kan immers enorme gevolgen hebben: als je bijvoorbeeld de naam op document verkeerd schrijft en deze dus niet meer overeenkomt met de naam op het paspoort, wordt het vertaalde document niet geaccepteerd door de (in dit geval Italiaanse) instanties.  De vog wordt aangevraagd door een in Nederland woonachtige klant uit Brazilië die de Italiaanse nationaliteit gaat aanvragen. De Italiaanse autoriteiten stellen strenge eisen aan hoe de documenten moeten worden aangeleverd, en dus krijg ik het document voorzien van een apostille en ga ik na het maken van de beëdigde vertaling zelf ook weer naar de rechtbank voor een apostille op de vertaling. Zo kunnen ze in Italië zien dat het originele document authentiek is én dat ik ook echt beëdigd vertaler ben.

De sociale kant van het zzp-schap

Dan fiets ik de mooie Erasmusbrug weer over, terug naar mijn huiskantoor (geen zolderkamer!), maar niet voordat ik onderweg even stop om koffie te drinken met een vriendin die ook zzp’er is. Eigenlijk had ik de uurtjes die vandaag nog overbleven goed kunnen gebruiken om mijn administratie bij te werken, maar dat is nu net niet mijn favoriete onderdeel van het zzp-schap… Liever schrijf ik deze tekst, een van de dingen die bij het lidmaatschap van het NVI horen. Dit jaar ben ik tien jaar lid, en dat heeft me naast een schat aan (vertaal)informatie een leuke groep collega’s opgeleverd.

donderdag 22 februari 2024

Vertaalde boeken


"Een magische vlucht" van Giovanna Giordano
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2023










"De geur van de vrijheid" van Giovanna Giordano
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2022










"De albatros" van Simona Lo Iacono
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2022











Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2020










"De heldenmaat" van Andrea Marcolongo
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2019

"De honderd levens van Nemesio" van Marco Rossari
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2019

Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2017

"Het hoort er allemaal bij" van Fabio Volo
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2017

"Schittering" van Margaret Mazzantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2016

"Bloem water gist zout passie - recepten voor authentieke Napolitaanse pizza"
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgever: italiëplein 2015

"Het kwaad vergeet niet" van Roberto Costantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2015

"De wortels van het kwaad" van Roberto Costantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2014

"Morgenzee" van Margaret Mazzantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2013

"Jij bent het kwaad" van Roberto Costantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2013

Verhaal 'De morning-afterpil' van Diego Marani, in: Tipicamente italiano, Italiaanse taferelen
Tweetalige uitgave van Libreria Bonardi 2012

"Niemand overleeft alleen" van Margaret Mazzantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2012

"Ter wereld gekomen" van Margaret Mazzantini
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2010

"De vrouw van de Rossovermiglio" van Benedetta Cibrario
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2009

"Parlami d'amore" van Silvio Muccino & Carla Vangelista
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik & Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek 2009

donderdag 14 december 2017

Arrivederci 2017, benvenuto 2018!

Het einde van het jaar nadert, en traditiegetrouw kijk ik dan even terug op het afgelopen jaar. Wat was 2017 geweldig! Een absoluut hoogtepunt was de nominatie van Mazzantini’s Schittering voor de Europese Literatuurprijs en alles wat daaruit voortvloeide. Onze vertalingen van Francesco Piccolo’s Het verlangen te zijn als alle anderen en Fabio Volo’s Het hoort er allemaal bij kwamen uit, en we werkten aan wat misschien wel de leukste, maar in elk geval de moeilijkste boekvertaling van onze carrière bleek: de onnavolgbare roman van Marco Rossari die volgend jaar zal verschijnen.

Natuurlijk hoop ik dat 2018 net zo’n mooi jaar wordt op werkgebied, maar de eerste vier maanden van het jaar ben ik met iets heel anders bezig: in januari verwacht ik mijn tweede kindje en tot en met april ben ik met zwangerschapsverlof. Daarna ben ik weer (parttime) beschikbaar voor tolk- en vertaalklussen.


Voor nu wens ik jullie heel fijne feestdagen en een sprankelend 2018! Buone feste e felice anno nuovo!  

Maas en zijn broertje.
Mijn buik is inmiddels flink groter!

woensdag 25 oktober 2017

Misverstanden over vertalen

Er bestaan nogal wat misverstanden over vertalen en het vak van de vertaler. Zo is vertalen kennelijk niet meer dan het overzetten van woorden van de ene in de andere taal en zou iedereen die een tweede taal aardig spreekt vertaler kunnen worden. Onlangs schreef ik voor het blog van het Netwerk Vertalers Italiaans een kort artikel aan de hand van drie vragen die ik met enige regelmaat van (potentiële) opdrachtgevers krijg. 


Drie vragen aan een vertaler


In mijn dagelijkse contact met klanten merk ik dat zij vaak geen goed beeld hebben over tolken en vertalen. Op zich heel begrijpelijk en daarom wil ik hier een aantal vragen die ik met enige regelmaat krijg beantwoorden.

Kan mijn vertaling niet sneller klaar zijn? Ik heb hem morgen nodig!


Een vertaler is geen vertaalmachine. Vertalen is geen kwestie van woordjes omzetten van de ene taal in de andere, er komt veel meer bij kijken. Bovendien is een vertaler geen wandelend woordenboek (een veel voorkomend misverstand!). Wij moeten regelmatig wat opzoeken en doen veel research om tot de juiste terminologie te komen. Dat is met name heel belangrijk wanneer het om bijvoorbeeld technische, juridische of medische vertalingen gaat. In andersoortige teksten vergt vertalen juist een flinke dosis creativiteit. Denk aan marketingteksten: wat werkt in de ene taal en cultuur, is niet noodzakelijkerwijs effectief in een andere. Een goede vertaler houdt daar rekening mee, en dat kost tijd. Bovendien wordt in veel gevallen een vertaling nog nagekeken door een tweede vertaler of proeflezer.

Zo duur? Ik kan het elders veel goedkoper krijgen!

Veruit de meeste vertalers werken als zzp’er, als zelfstandig ondernemer dus. Dat betekent dat zij hun eigen prijs bepalen, waarbij rekening wordt gehouden met de hoeveelheid te vertalen tekst, de moeilijkheidsgraad van de tekst, de benodigde tijdsduur, etc. Elke vertaler bepaalt op die manier een voor hem of haar passend (woord)tarief, en dat kan dus uiteenlopen. Meestal is het wel lonend om direct zaken te doen met de vertaler zelf, zonder tussenkomst van een vertaalbureau. Zij huren diezelfde freelancers in, maar leggen natuurlijk hun aandeel boven op het tarief van de zzp’er. Dan valt de prijs dus in de meeste gevallen sowieso hoger uit. Overigens wil ik daarmee niet zeggen dat een vertaalbureau nooit toegevoegde waarde heeft. Wanneer een tekst bijvoorbeeld in verschillende talen tegelijk vertaald moet worden, kan een vertaalbureau in één keer helpen en hoef de klant niet verschillende freelancers aan te schrijven.

Is een beëdigde vertaling een garantie voor kwaliteit?

Niet per se. Een beëdigde vertaling is nodig voor officiële buitenlandse documenten die je in Nederland wilt gebruiken. Een beëdigd vertaler is ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers en voldoet aan alle eisen om deze officiële documenten te mogen vertalen. Dit betekent dus niet dat een beëdigd vertaler betere kwaliteit levert dan een vertaler die niet beëdigd is. Vaak is de prijs voor beëdigde vertalingen wel hoger. Dit heeft o.a. te maken met het feit dat zo’n vertaling geprint, gestempeld en verstuurd moet worden, en dus arbeidsintensiever en tijdrovender is. Meer weten over beëdigde vertalingen? Lees hier het blog van collega Madeleine de Leede.
Meer vragen over vertalen en/of tolken? Kijk of je vraag hiertussen staat: http://www.vertalersitaliaans.nl/veelgestelde-vragen-tolken-en-vertalen/ 

donderdag 24 augustus 2017

Vers van de pers: Het verlangen te zijn als alle anderen

Afgelopen week verscheen eindelijk onze vertaling van de roman van Francesco Piccolo, winnaar van de prestigieuze Premio Strega in 2014. Een roman, maar met een flinke autobiografische én politieke lading, en bovendien een mooie kijk in de moderne geschiedenis van Italië. Francesco Piccolo komt uit Caserta, niet ver van Napels, en het boek speelt zich dan ook voor een groot deel daar af. Met name de Reggia, het koninklijk paleis, neemt een belangrijke plaats in, en Miriam en ik hebben dit majestueuze paleis na inlevering van de vertaling met een bezoekje vereerd. Vergane glorie, maar desalniettemin prachtig. Miriam schreef er een blog over.

Voor Piccolo begint eigenlijk alles bij de Reggia, toen hij als negenjarige op een avond een park in een Italiaanse stad binnensloop. Daar overviel hem het besef dat tienduizenden anderen voor hem in het park hadden rondgeslenterd, dat hij een van velen was, dat hij deel uitmaakte van een groter geheel, en dat ook hij zijn steentje moest bijdragen aan het heil ervan. Dat is het begin van een verhaal waarin de verteller, ouder en wijzer, terugkijkt op zijn pogingen zich in te zetten voor de wereld om hem heen, maar tegelijk op afstand wilde blijven. Waar lag voor hem de grens? In hoeverre zijn die gebeurtenissen in de wereld om hem heen van invloed geweest op de loop van zijn eigen leven?

Met aanstekelijke ironie en in een sprankelende stijl vertelt Piccolo in deze diepzinnige roman over collectiviteit en individualisme. Over platvloersheid en het streven naar het hogere. Over principes en de verantwoordelijkheid voor de keuzen die wij maken. Dit is puur leesgenot op hoog niveau, en uiterst actueel bovendien.

Oorspronkelijke titel: Il desiderio di essere come tutti
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek BV
304 pagina's
ISBN 9789028427037
prijs € 22,99

woensdag 12 juli 2017

'Schittering' op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2017

We kunnen het nog bijna niet bevatten, maar het is echt waar: Schittering van Margaret Mazzantini staat op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2017. Samen met vier andere titels (waarvan nog eentje van de Wereldbibliotheek!) maken we dus kans op de eindoverwinning. En daar zijn wij natuurlijk heel trots op!
Tijdens de bekendmaking op 28 juni j.l. werden lofredes uitgesproken op de vijf genomineerde titels door hun hoogstpersoonlijke ambassadeurs. In ons geval was dat Joyce Roodnat, cultureel commentator bij NRC Handelsblad, die bij het verschijnen van de roman ook al zo’n mooie recensie schreef.  Een passage uit haar lofrede: “Behalve een uniek verslag van een gedoemde liefde, is Schittering een magnifiek uitwaaierend verhaal. Het werd prachtig vertaald door Miriam Bunnik en Mara Schepers, die van heel veel onderwerpen heel veel hebben moeten afweten. Je maakt verschrikkelijk veel mee als je deze roman leest. De recente geschiedenis van Italië, waar Costantino blijft, en van het Verenigd Koninkrijk waar Guido als wetenschapper en docent terechtkomt. Aldo Moro en Margaret Thatcher komen langs. De ontvoering van de Italiaanse piloten in de Golfoorlog. Maar bijvoorbeeld ook de glamrock in de clubs van de jaren zeventig. En er is een vracht associaties met popmuziek en cinema. De cultfilm Blue van de Britse homoseksuele activist en avantgardist Derek Jarman is leidraad voor de verhouding van Guido en Costantino. Niet dat de lezer verplicht is dat allemaal te kunnen duiden. Het is rijkdom en weelde die kleurt en stoffeert en die voor Mazzantini naar het lijkt vanzelf komt.”



Op 2 november wordt de Europese Literatuurprijs uitgereikt aan auteur en vertaler(s) tijdens het culturele festival Crossing Border. Wij wachten in spanning af!

dinsdag 18 april 2017

Vers van de pers: Het hoort er allemaal bij

Met veel plezier las ik al een heel aantal boeken van Fabio Volo, en ik ‘ontmoette’ hem in Italië twee keer: een keer bij een signeersessie in een boekhandel in Rome, en de tweede keer op de Salone del Libro in Turijn. Toen de uitgever ons benaderde om Volo’s nieuwste roman te vertalen, zeiden Miriam en ik dan ook meteen ja. Zijn romans zijn ontzettend populair in Italië, maar dit is het eerste boek dat ook in het Nederlands verschijnt.

In Het hoort er allemaal bij maken we kennis met Nicola, die voor het eerst vader wordt. Hij houdt van zijn zoontje én van zijn vrouw Sofia, maar het valt hem moeilijk zich te schikken in zijn nieuwe rol. Hij verlangt terug naar de tijd dat hij nachtenlang kon doorzakken met zijn vrienden, naar de dagen die Sofia en hij vrijend met elkaar in bed doorbrachten, naar de spontane weekendjes weg. Na een paar maanden van vaderlijke verplichtingen is zijn huwelijk leeggelopen. Als tijdens een feestje een van de vrouwelijke gasten met hem flirt, staat hij voor een dilemma: erop ingaan betekent teruggaan naar zijn oude leven zonder al die verantwoordelijkheden, er niet op ingaan betekent alles op alles zetten om zijn huwelijk en gezin te redden…

Oorspronkelijke titel: È tutta vita
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek BV
224 pagina's
ISBN 9789028426993
prijs € 17,99